شاید بسیاری از ما صبح که بیدار می‌شویم یک نقاب بر چهره می‌زنیم و از خانه بیرون مي‌رويم؛ یکی نقاب یک آدم مهربان، یکی نقاب آدم منصف، یکی نقاب آدم مرفه و یکی نقاب آدم راستگو. به راستی شما چه نقابی به صورت می‌زنید و چقدر آن نقاب به چهره واقعی شما نزدیک است؟
و گاه صد نقاب برای یک چهره. انسان‌ها برحسب انسان بودن دارای دو رو هستند؛ یک رو ظاهر افراد و روی دیگر باطن انسان‌هاست. دورویی بیانگر این نکته است که ارتباطات در جامعه به شکل موثر صورت نمي‌پذیرد. وقتی ظاهر و باطن افراد با یکدیگر همخوانی نداشته باشد و هر کدام به شیوه خودشان عمل کنند، دورویی به وجود مي‌آید. در این شماره به کمک سیدعلی دربانی، کارشناس ارشد مشاوره خانواده به زبان بدن افراد دورو مي‌پردازیم.
فهرست مطالب
ريا نوعی حيله است
دورویی تظاهر فرد به داشتن ارزش‌هایی است که به آنها باور ندارد و در رفتارهایش انعکاس نمي‌یابد. ریا نوعی حیله است و ما با حیله از خود شکلی غیر از آنچه هستیم نشان می‌دهیم. فرد ریاکار معمولا دارای یک ترس درونی نیز هست که خود را به شکل و صورتی نمایان می‌کند که آنچه در حقیقت است پنهان بماند. مثلا وقتی ما از امری احساس خطر می‌کنیم خود را پنهان می‌کنیم، می‌توانیم بگوییم ریا و دورويی هم نوعی پنهان شدن هست یا پنهان کردن حقیقت به‌دلیل ترس و وحشت، البته همیشه هم به‌دلیل ترس نیست، گاهی هم برای فریفتن دیگران برای سودجويی نیز هست، پس می‌بینیم که ریا ریشه در عواملی چون سودجويی، ترس و خلاصه عدم ایمان و اعتماد دارد.
دورویی از والدین به کودکان به صورت ناخودآگاه آموزش داده می‌شود
حسد، به عنوان یکی از مسائل مهم و تاثیرگذار بر دورویی است، حسد یکی از ریشه‌های دورویی است که باعث مي‌شود ارتباطات به شکل مفید و مؤثری صورت نپذیرد. کسانی که دو روی متفاوت دارند و صادق نیستند به جای عقل ارتباطی، عقل ابزاری دارند. شخصی که دارای عقلانیت ابزاری است، کنش‌های عقلانی او معطوف به هدف بوده و این بدان معناست که فرد دورو، رفتارهایی انجام مي‌دهد که نیت او متوجه هدف‌های سودجویانه اوست و باتوجه به اینکه هدف، وسیله را توجیه مي‌کند و برای رسیدن به هدف مي‌توان از هر ابزار و وسیله‌ای استفاده کرد، این نوع رفتار مخصوص افراد دورو است. دوگانگی رفتار و گفتار، ناهماهنگی شناختی را ایجاد مي‌کند که همان دورویی است. دورویی اثرات سوئی بر خانواده به عنوان کوچک‌ترین واحد اجتماع و به تبع آن کل جامعه دارد. دورویی بر بی‌اعتمادی دامن مي‌زند و این مسئله در خانواده بلای خانمان‌سوزی است که باعث جدایی مي‌شود. در چنین خانواده‌هایی دروغگویی و نفاق ایجاد مي‌شود و سپس به والدین، به فرزندان و به تبع آن به جامعه تسری مي‌یابد و در عاقبت پایه بسیاری از بحران‌ها و ناملایمات اجتماعی مي‌شود. آبراهام لینکلن، در بخشی از گفته‌های خود مي‌گوید: من برای اینکه دشمنم را نابود کنم با دورویی از راه دوستی به او نزدیک مي‌شوم!
دوروها خطرناکند
فرد ریاکاری که دستش برای همگان رو شده مي‌تواند، آدم خطرناکی باشد. او ممکن است برای بازسازی روابط از دست رفته‌اش دوباره به رفتارهای ریاکارانه رو بیاورد اما دیگر نباید گول حرف‌ها و رفتارهای او را خورد چون یک فرد ریاکار همیشه ریاکار است.حضرت علی (ع) در روایتی مي‌فرماید: با آدمهای دورو، حریص و بخیل مشورت نکنید؛ این افراد نه تنها راه صحیح را به شما نشان نمي‌دهند بلکه شما را نیز از مسیر درست گمراه مي‌کنند. کسانی که از دورویی برای پیمودن پله‌های ترقی استفاده مي‌کنند موجب مي‌شوند کارایی و بهره‌وری پایین آمده و در جامعه کارشکنی زیاد شود که این مسئله مانعی برای رسیدن به اهداف است.
[yt_heading style=”flat-green” align=”right” heading=”h3″ color=”#fff” width=”30″ size=”18″ margin=”20″ ] مقالات زبان بدن [/yt_heading]
- زبان بدن آدمهاي دورو چه ميگويد؟!
- اصول استفاده از زبان بدن در موفقیت کسب و کارها
- زبان بدن: کلید نامحسوس مذاکرات
- با این ۵ تکنیک قهرمان زبان بدن می شوید
- با تکنیک های ساده زبان بدن طرف مقابلتان را بشناسید!
انواع دوروها
علم روانشناسی ریاکارها را به چهار دسته تقسیم می‌کند که وضعیت‌شان آنقدر پیچیده است که گنجاندن مصداق‌ها در این چهار قالب تمرکز زیادی مي‌خواهد.
دسته اول آنهایی هستند که نام‌شان را کنار گذاشته‌اند؛ «دوروهای صادق ظاهری»، همان آدم‌هایی که ادعاهای‌شان با رفتار و اعمال‌شان در تضاد است یعنی وقتی در میان مردم هستند یک چیز مي‌گویند و در عمل بر خلاف آن رفتار مي‌کنند اما اینها در عین حال صادق نیز هستند چون اگرچه عمل‌شان با آنچه می‌گویند در تضاد است اما به آنچه انجام مي‌دهند ایمان دارند. دسته دوم «دوروهای صادق باطنی» هستند که مثل گروه قبل باورهای‌شان با رفتارشان در تضاد است با این تفاوت که این گروه با خود صادق هستند و مي‌دانند در باطن چه جور آدمي هستند.
دسته سوم و چهارم ریاکارها البته پیچیده‌تر از دو گروه دیگرند و روانشناسان آنها را دو روی متقلب مي‌دانند که حتما کنار آمدن با آنها سخت‌تر از دو دسته قبل است؛ «دوروهای متقلب ظاهری» نه فقط ادعای‌شان با رفتارشان متضاد است بلکه ادعای این افراد نیز با باورهای‌شان یکی نیست.درواقع این گروه از آدم‌ها ادعا می‌کنند به مسائلی باور دارند در حالی که در درون هیچ اعتقادی به آن مسائل ندارند مثلا اینها نه‌تنها راستگو نیستند و دروغ می‌گویند بلکه اساسا به راستگویی نیز باور ندارند. ریاکارانی که لقب «صادق ظاهری» مي‌گیرند اگر به رفتارهای ریاکارانه خود ادامه دهند تبدیل به ریاکاران متقلب ظاهری مي‌شوند یعنی کسانی که رفتارشان با گفتارشان هماهنگ نیست و در باطن به آنچه در میان مردم مي‌گویند نیز اعتقاد ندارند.
اما پیچیده‌ترین گروه ریاکاران دسته چهارم هستند که به آنچه می‌گویند عمل می‌کنند اما به آنچه مي‌گویند باور ندارند، این گروه ریاکاران این چنین عمل مي‌کنند چون سعی دارند همیشه دیگران را از خود راضی نگه دارند، حتی اگر قرار باشد دست به کارهايی بزنند که به آن اعتقاد ندارند.
زبان بدن افراد دورو
از طریق ارتباطات غیرکلامي‌مي‌توان افراد دورو را شناسایی کرد. ارتباطات غیرکلامی، دنیایی از کلام را به مخاطب مي‌رساند. «بن‌بست دو سویه» مبحثی در علم ارتباطات است که به خوبی روشن‌کننده این مسئله است. نظریه بن‌بست دوسویه مي‌گوید: اگر کسی در کلام مطلبی را عنوان مي‌کند ولی رفتار و سکناتش چیز دیگري مي‌گوید، شما به رفتار و سکناتش توجه داشته باشید. نکته جالب آن است که اگر در جایی ارتباطات کلامي و غیرکلامي‌گرد هم آیند، شما با ۹۰ درصد اطمینان به ارتباطات غیرکلامي توجه کنید. در مورد افراد دورو مشخصات رفتارهای غیرکلامي این چنین است که مردمک چشم‌های افراد دورو باز است و رنگ صورت آنها از حالت عادی تغییر مي‌کند یا به سفیدی مي‌گراید یا قرمز و گلگون مي‌شوند.
روباه خطرناک‌تر است یا گرگ؟
افراد دورو در برخی اوقات نیز دارای تزلزل گفتاری هستند، آنان ثبات رأی و شخصیت نیز ندارند و گاهی چنان صحنه‌پردازی می‌کنند که مخاطب می‌انگارد که حقیقت محض است. به راستی روباه خطرناک‌تر است یا گرگ؟ گرگی که مستقیم به چشم‌های‌مان نگاه می‌کند و بی‌درنگ حمله می‌کند یا روباهی که لبخند می‌زند و با ظاهری دلفریبانه فريب‌مان مي‌دهد.
حرکات دست
معمولا افراد دورو شدت صدای بلندتری دارند و با حرکات دست بیشتری صحبت مي‌کنند. گاهی نیز هنگام صحبت دست‌ها را پشت کمر مخفی مي‌کنند. شخصی که به این افراد دورو از همان ابتدا اعتماد ندارد اغلب هنگام دست دادن، بسیار محافظه‌کارانه، فقط نوک انگشتان او را می‌گیرد. افراد دورو هنگام نشستن روی صندلی کمي به راست یا چپ متمایل می‌شوند و گاه کمي به جلو برای ارتباطی صمیمانه خم می‌شوند و غالبا لبخند بر لب دارند. افراد دورو علاوه بر این رفتارها مهارت خاصی در دروغگویی نیز دارند و به دلیل همین خصلت فراموشکارند.
